شناسایی و افتراق تریکوفیتون روبروم و تریکوفیتون منتاگروفایتس با روش واکنش زنجیره ای پلی مراز و برش آنزیمی

مقدمه و هدف: تریکوفیتون روبروم و تریکوفیتون منتاگروفیتس شایعترین گونه های عامل درماتوفیتوزیس در سراسر جهان هستند و شناسایی این دو از نقطه نظر همه گیرشناسی و بیماری زایی مهم است. روش های معمول آزمایشگاهی برای افتراق این دو گونه شامل؛ مشخصات میکروسکوپی، بررسی ظاهر کلنی و تست های بیوشیمیایی می باشد. روش های فوق وقت گیر بوده و احتیاج به پرسنل مجرب دارند و با وجود این گاهی هنوز با هم اشتباه می شوند. هدف مطالعه حاضر استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز و برش آنزیمی برای افتراق ایزوله های مرتبط با این دو گونه بوده است. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی تعداد 100 ایزوله درماتوفیتی از بیماران مبتلا به اشکال مختلف درماتوفیتوزیس جدا شد و با بررسی مشخصات مورفولوژیک ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک مورد شناسایی اولیه به عنوان تریکوفیتون روبروم / تریکوفیتون منتاگروفیتس قرار گرفت. این پژوهش در آزمایشگاه قارچ شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1386 انجام گرفت. استخراج دی ان آ به روش گلاس بید فنل کلروفورم صورت گرفت و نــاحیه ITS1-5.8SrDNA-ITS2 با روش واکنش زنجیره ای پلی مراز تقویت گردید و سپس به کمک آنزیمMva? مورد هضم اندونوکلئازی قرار گرفت. محصول واکنش زنجیره ای پلی مراز و محصول برش آنزیمی روی ژل آگاروز الکتروفورز شده و پس از رنگ آمیزی و عکس برداری با توجه به الگوهای الکتروفورتیک اختصاصی به دست آمده و با در نظر داشتن نتایج بررسی توالی اسیدهای نوکلئیک مربوطه، گونه ها مشخص شد. یافته ها: تست های مورفولوژیک به تنهایی قادر به افتراق قطعی دو گونه به ویژه در ایزوله های استریل فاقد تولید کونیدی نبود. ایزوله های با خواص بینابینی دو گونه نیز با روش های مورفولوژیک و فیزیولوژیک به سختی از همدیگر متمایز می شدند. پس از بررسی های مولکولی مشخص شد که 45 ایزوله متعلق به تریکوفیتون روبروم، 54 ایزوله متعلق به تریکوفیتون منتاگروفیتس و یک ایزوله گونه ای از فوزاریوم می باشد. با انجام تست های فیزیولوژیک نتایج مشابه با اندکی تفاوت به دست آمد. همچنین مشخص شد که تست سوراخ کردن مو برای افتراق این دو گونه از یکدیگر، اعتبار بیشتری در مقایسه با تست اوره آز دارد. نتیجه گیری: یافته های این بررسی نشان داد که اولا روش های مبتنی بر دی ان آ علی رغم هزینه بالاتر، از قاطعیت و سرعت بیشتری برای افتراق دو گونه تریکوفیتون روبروم و تریکوفیتون منتاگروفیتس برخوردار است و ثانیا این دو گونه در ایران دارای شیوع تقریبا یکسان هستند. این روش ها برای شناسایی سایر درماتوفیت ها قابل توصیه است.